کاغذ سنگی و کاربردهای آن

کاغذ سنگ چیست؟ این سؤالی است هر بار درباره توسعه سبز و استفاده از منابع پایدار در صنعت کاغذسازی صحبت می‌کنیم، مطرح می‌شود. این نوع کاغذ که از ترکیب سنگ و پلی‌اتیلن ساخته می‌شود، نه‌تنها به حفظ درختان کمک می‌کند، بلکه دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را از سایر کاغذهای معمولی متمایز می‌کند. برای آشنایی بیشتر با این نوع کاغذ در این بخش به معرفی کاغذ سنگی پرداخته‌ایم و ویژگی‌های آن را به تفصیل مورد بررسی قرار داده‌ایم، پس تا انتها همراه ما بمانید.

کاغذ سنگی چیست؟

این بخش را با پاسخ سوال کاغذ سنگ چیست ادامه خواهیم داد، در حالت کلی کاغذ سنگ از نظر ظاهری مشابه کاغذ معمولی بوده اما از منظر خصوصیات کاربردی متفاوت با آن است. از جمله مواد اولیه اصلی این نوع کاغذ سنگ‌آهک (کربنات کلسیم) را می‎‌توان نام برد. در فرایند تولید کاغذ سنگ درختی قطع نخواهد شد و آب هم به میزان موردنیاز مصرف می‌شود. همچنین تولید این کاغذ هزینه زیادی ندارد؛ زیرا پودر کربنات کلسیم ماده‌ای اقتصادی در طبیعت شناخته می‌شود.

جالب است بدانید که کاغذ سنگی به طور ایمن و بدون تخلیه گازهای مضر تجزیه می‌شود و در صورت رهاشدن در طبیعت طی ۹ تا ۱۲ ماه کاملاً از بین خواهد رفت. البته برای ازبین‌بردن کاغذ سنگی می‌توان آن را سوزاند، بدون اینکه گاز سمی منتشر شود.

همان‌طور که گفتیم، در فرایند تولید کاغذ معدنی غنی شده هیچ آسیبی به درختان وارد نمی‌شود، لذا کاغذ سنگ، جایگزین تجدیدپذیر و دوستدار محیط‌زیست کاغذ معمولی است. این نوع کاغذ در بسیاری از صنایع مانند صنعت تولید چاپ از جمله لیتوگرافی افست و چاپ صفحه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگر قصد خرید کارتن بسته بندی محیط زیست‌دوست (خصوصا در حجم عمده)  دارید، بهتر است حتماً جنس کاغذ سنگی آن را سفارش بدهید. با این کار هم هزینه‌های خود را کاهش داده‌اید و هم به پایداری بیشتر محیط‌زیست کمک کرده‌اید. از طرفی دیگر نگرانی درباره آسیب‌دیدگی محصول درون جعبه در فرایند جابه‌جایی، نخواهید داشت.

نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که ویژگی‌های کاغذ سنگی در برخی از صنایع کاربرد ندارند. به طور مثال در صنعت لوازم بهداشتی مانند تولید دستمال‌کاغذی از این نوع کاغذ استفاده نمی‌شود؛ چون جذب رطوبت بسیار پایینی دارد. همچنین هنگام خرید کارتن بدون چاپ نمی‌توانید کارتن‌هایی پیدا کنید که از کاغذ سنگی تولید شده باشند، زیرا کاغذ سنگی به دلیل ویژگی‌های زیست‌محیطی و تجزیه‌پذیری سریع، بیشتر در بسته‌بندی‌های مخصوص و خاص (مثل بسته‌بندی موادغذایی یا محصولات لوکس) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین کاغذی که برای چاپ دیجیتال و پرینتر سه بعدی استفاده می‌شود، باید مقاومت زیادی در برابر حرارت و گرما داشته باشد. البته کاغذ سنگی نمی‌تواند دمای زیاد را تحمل کند و فرم خود را از دست می‌دهد؛ در نتیجه مچاله‌شدن کاغذ از ادامه چاپ جلوگیری می‌کند.

ذکر این نکته خالی از لطف نیست که صنعت بسته‌بندی تا حد زیادی از کاغذ سنگی یا کاغذ کرافت استفاده می‌شود. این دو نوع کاغذ هیچ‌گونه نشتی در برابر آب یا روغن ندارند و مدت‌زمان زیادی رطوبت را تحمل می‌کنند. علاوه بر این ضخامت مناسبی دارند که از آسیب دیدگی مرسوله جلوگیری می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با این ویژگی می‌توانید به مقالاتی از سایت الوپک که درباره کاغذ کرافت چیست توضیحات بیشتری داده شده است، مراجعه کنید. 

مواد تشکیل دهنده کاغذ سنگی چیست؟

زمانی که به سؤال کاغذ سنگ چیست صنعتگران پاسخ می‌دهیم، مواد اولیه مورد نیاز برای تولید این نوع کاغذ دومین سؤال پرتکرار آن‌ها است. در تولید کاغذ سنگی ۸۰ درصد کربنات کلسیم، ۱۸ درصد HDPE (پلی اتیلن) و ۲ درصد پوشش اختصاصی استفاده می‌شود. این کاغذ چگالی برابر یا کمتر از کاغذ معمولی دارد و تجزیه آن در نور ماورا بنفش صورت می‌گیرد. درنتیجه برای بایگانی آن باید تدابیر مهمی در نظر گرفت.

سنگ کربنات کلسیم زمانی که ناخالصی روی آن قرار نگرفته باشد، سفید رنگ است. همین مسئله در فرایند تولید و استفاده این نوع کاغذ بسیار مؤثر بوده است. همچنین در نظر داشته باشید که در فرایند تولید کاغذ سنگی از هیچ‌گونه کلر و ترکیبات اسیدی استفاده نمی‌شود، درنتیجه حتی فرایند تولید آن هم دوست‌دار محیط‌ زیست است.

مراحل تولید کاغذ سنگی چیست؟

در پاسخ به این سوال که کاغذ معدنی چیست؟ با بررسی یک کارخانه کاغذ سنگی، ۵ مرحله اساسی برای تولید این کاغذ را شناسایی و بررسی کرده‌ایم.

1. در مرحله اول مواد اولیه که همان کربنات کلسیم است، از معادن سنگ مرمر استخراج می‌شود. این سنگ در کنار پلی اتیلن با چگالی بالا در انبار نگهداری می‌شود.
2. مرحله دوم شامل آسیاب‌کردن سنگ کلسیم است. پیش‌ازاین باید لایه بیرونی ناخالص سنگ از آن جدا شده باشد.
3. نام مرحله سوم، گلوله‌سازی در ماشین تولید سنگ نام دارد. در این بخش ماده اصلی کاغذ سنگ مرمر یا همان کاغذ سنگی تولید می‌شود. کربنات کلسیم، پلی اتیلن و رنگدانه با یکدیگر ترکیب می‌شوند. مثلاً زمانی که قصد خرید کارتن بدون چاپ اما رنگی دارید، ویژگی موردنظر شما در این مرحله ایجاد می‌شود.
4. دستگاه اکستروژن در بخش چهارم وظیفه دارد ماده مرحله قبل را مناسب چکش‌خواری کند. البته دما و سرعت اکستروژن باید تحت کنترل و نظارت دقیقی قرار بگیرد تا کاغذ با بالاترین کیفیت تولید شود.
5. در نهایت ورق‌های ایجاد شده باید خشک و دسته بندی شوند.

انواع کاربرد کاغذ سنگی در صنایع مختلف

در این بخش توضیح می‌دهیم که کاربرد کاغذ سنگ چیست؟ کاغذ معدنی غنی شده بسیار ضخیم‌تر از کاغذ معمولی است، اما در عین حال سطح بسیار نرمی دارد که نوشتن روی آن را بسیار ساده‌تر می‌کند. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که کاغذ سنگی برای انواع کسب‌وکارها از بسته‌بندی تا نوشت‌افزارها مناسب باشد.

در صنعت چاپ به علت اینکه کاغذ مرمر مقاوم در برابر آب است، بروشورها و مجلات روی این ورق‌ها چاپ می‌شوند. البته در فرایند تولید کاغذ سنگ در مرحله آخر روی کاغذ روکش قرار داده می‌شود تا پذیرای جوهر چاپ شود.

از طرفی نقاشی، طراحی و انجام کارهای گرافیکی روی این نوع کاغذ در بین هنرمندان طرف‌دار دارد. کاغذ سنگ در صنایع تولیدکننده کف‌پوش‌های ساختمانی هم به‌کار برده می‌شود. این نوع کاغذ برای روکش MDF و ساخت لمینت ساختمانی نیز کاربرد دارد.

ساخت کاغذدیواری، تولید تترا پک، کیف‌های خرید فروشگاهی و مجلات از دیگر کاربردهای کاغذ معدنی غنی شده هستند که به سبب مقاومت بسیار بالای آن در برابر رطوبت و پارگی، بسیار گسترده‌اند. البته برخی از صنایع هم وجود دارند که سنگ کاغذ برای آن‌ها اصلاً مناسب نیست که از جمله می‎‌توان صنعت لوازم بهداشتی یا چاپ دیجیتال را نام برد.

فرق کاغذ معمولی با کاغذ معدنی غنی شده

اولین و مهم‌ترین تفاوت کاغذ سنگی و کاغذ معمولی مرتبط با مواد اولیه آن‌ها است. برای تولید کاغذ سنگی، هیچ درختی قطع نمی‌شود و آب هم به میزان کمتری مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما برای تولید عمده کاغذ معمولی الوار بسیار زیادی استفاده می‌شود.

در فرایند تولید خمیر چوب و مخلوط کردن آن با سایر ترکیبات شیمیایی در جهت تولید مواد اولیه کاغذ معمولی، آب بسیار زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما این میزان در فرایند تولید کاغذ سنگی بسیار کمتر می‌شود.

تنها نکته‌ای که باید در مورد تجزیه کاغذ سنگی و برگشت آن به طبیعت در نظر بگیرید این است که کاغذ سنگی تنها در صورت قرارگرفتن در معرض نور مستقیم خورشید تجزیه می‌شود؛ پس به هیچ عنوان نباید آن را زیر خاک یا جایی که در معرض نور آفتاب نیست دفن کنید.

دوام بالاتر در برابر انواع آسیب‌ها مانند پارگی و آب از دیگر تفاوت‌های این دو نوع کاغذ است. همچنین اگر از کاغذ برای چاپ لوگو و یا شعار برند خود استفاده می‌کنید، کاغذ معدنی غنی شده گزینه بسیار مناسب‌تری است؛ زیرا رنگ‌ها را با وضوح بسیار بیشتری مشخص می‌کند.

اما نکته‌ای که باعث شده است همچنان از کاغذ معمولی برای چاپ در سطح گسترده استفاده شود و کاغذ سنگی به صورت چشم‌گیر در چاپ کاربرد نداشته باشد این است که کاغذ سنگی در برابر حرارت حساس است و نمی‌تواند زیر دستگاه‌های چاپ دیجیتال برود. پس اساساً سازگاری دستگاه‌های چاپ با کاغذهای عادی بیشتر است.

مزایای کاغذ سنگی نسبت به کاغذ معمولی

کاغذ سنگی در طول زمان تغییر رنگ نمی‌دهد و بافت آن مانند روز اول می‌ماند، لذا بهترین گزینه برای کتاب‌های نفیس و ارزشمند است. کاغذ سنگی دارای مزایای زیادی است که آن را به انتخاب مناسب‌تری نسبت به کاغذ معمولی تبدیل کرده است:

• غیرسمی بودن در مقایسه با فرایند تولید کاغذ معمولی
• خاصیت ضد آب و قابلیت استفاده به‌عنوان عایق
• بافت یکدست و مناسب برای چاپ به علت مصرف جوهر کمتر
• عمر طولانی مقاوم در برابر رطوبت و حشرات
• پی اچ صفر و عدم جذب الکتریسیته ساکن
• وزن کمتر نسبت به کاغذهای مناسب چاپ
• خط تولید تمیزتر
• نیاز کمتر به آب در فرایند تولید کاغذ مرمر
• عدم وجود سنگ‌دانه در بافت
• اسیدی نبودن ترکیبات
• مقاوم در برابر آتش گرفتن
• رفتاری شبیه به پلاستیک

جمع‌بندی

کاغذ سنگی یک نوآوری بسیار جذاب در صنعت کاغذسازی است که با ترکیب مواد معدنی طبیعی با پلی اتیلن، مزایای بسیاری نسبت به کاغذهای معمولی ارائه می‌دهد. در این مقاله سعی کرده‌ایم پاسخ جامعی به سؤال کاغذ سنگ چیست فراهم کرده و ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کنیم.

این کاغذ با قابلیت‌های منحصربه‌فرد خود در زمینه دوام، کیفیت چاپ و دوست‌داری محیط‌زیست، به سرعت در حال جایگزینی با کاغذهای سنتی است. البته فعلاً و در حال حاضر بیشتر مصرف تجاری دارد و آنطور که باید به زندگی روزمره ما وارد نشده است، اما با توجه‌به مزایای بسیار زیاد و گستردگی ابعاد استفاده از آن، به احتمال بسیار زیاد شاهد حضور گسترده‌تر آن خواهیم بود.